สูตรอาหาร

ร่วมสร้าง COOK BOOK ส่วนตัว
เพียงแนะนำสูตรอาหารของคุณที่นี่

เริ่มเลย!

“ฝายมือ” หน่วยวัดสมัยโบราณกาล

หมูน้อย 05 Jul 2553 10:03:24 8262 view
“ฝายมือ” หน่วยวัดสมัยโบราณกาล

ฝายมือ เป็นหน่วยวัดที่ใช้กันตั้งแต่สมัยโบราณ ในหนังสือตำรับอาหารสมัยก่อน มีการใช้คำนี้ เมื่อพวกเราเจอคำว่า "ฝายมือ" แล้วเราคงจะงงกันว่าแล้วจะต้องตวงวัดกันอย่างไร เรามีคำตอบค่ะ

อาทิตย์ก่อนหมูน้อยไปเดินตลาดนัดมาค่ะ ไปเจอหนังสือเก่าซึ่งเป็นสูตรอาหารมา ชื่อหนังสือว่า ตำรากับข้าวคาวหวานประจำวัน เขียนโดย “ หม่อมเจ้าหญิง จันทร์เจริญรัชนี ” ตีพิมพ์ในพ.ศ. 2509 (สมัยนั้นคุณพ่อของหมูน้อยเพิ่ง 10 ขวบเองค่ะ) แถมมีลายเซ็นของคุณ ประดิศสม วัชโรทัย อยู่ที่ปกด้านใน เลยรีบเข้าไปอ้อนคุณป๋าขอสปอนเซอร์ด่วน งานนี้ไม่ซื้อลูกสาวมีเคือง

หลังจากได้หนังสือมาแล้ว (และคุณป๋าปาดน้ำตาเสร็จ) ก็เอามานั่งอ่านอย่างสบายใจ พอไปเจอสูตรแกงตะพาบน้ำ (ตะพาบจริงๆ ค่ะ มีวิธีฆ่าตะพาบให้ด้วยอีกต่างหาก ^_^ ) ก็เห็นตรงส่วนของเครื่องปรุงเขียนว่า “ กะปิ..... 1 ฝายมือ ” ทำเอาหมูน้อยงงไปพักใหญ่ ว่าถ้านึกครึ้มอยากทำแกงตะพาบน้ำขึ้นมาจริงๆ แล้วจะตวงกะปิอย่างไรดีล่ะ

หาคำตอบก็ไม่พ้นเจ้าเดิมค่ะ วิ่งไปหาคุณป๋า (ที่พอเห็นหน้าลูกสาวแล้วเริ่มผวา) ถามทันที ว่าฝายมือคืออะไร คุณพ่อที่น่ารักก็ตอบมาให้ค่ะ

ฝายมือ เป็นหน่วยวัดของคนสมัยก่อนค่ะ เมื่อยังไม่มีช้อนตวง หรือถ้วยตวงเหมือนในปัจจุบัน ก็ใช้มือของเราๆ นี่แหละค่ะในการวัด (ซึ่งก็เป็นที่มาของคำว่า “ หยิบมือ ” เหมือนกัน) วิธีก็คือ แบมือออกมา ปลายนิ้วทั้งห้าชิดกัน แล้วจะเห็นว่าตรงกลางฝ่ามือของเรา จะมีแอ่งตื้นๆ อยู่ นั่นแหละค่ะ คือ ฝายมือ

การตวงแบบนี้คงจะให้มาตราที่แน่นอนไม่ได้อยู่แล้ว เพราะมือของแต่ละท่านก็คงจะมีขนาดไม่เท่ากัน แต่การบอกส่วนผสมแบบนี้ก็เหมือนกับการบอกเป็นนัยว่า ใครอยากจะเติม หรือจะลดรสชาติไหนก็ให้ชิมรสกันตามชอบ เหมือนกับสูตรอาหารในปัจจุบันที่จะมีการเขียนไว้ว่า ใส่เกลือเท่าหยิบมือ หรือปรุงรสตามชอบ (ซึ่งในปัจจุบันนี้หยิบมือจะมีค่าเท่ากับประมาณ 1/ 8 ช้อนชาค่ะ)

เพราะฉะนั้น หากท่านไหนที่ไปเจอกับสูตรอาหารสมัยเก่าแล้วเห็นคำนี้ก็ไม่ต้องตกใจนะคะ เพราะมันก็คือการปรุงรสตามชอบนั่นเองค่ะ

Comment (5)

khao cooking school

25 Jul 2553 10:42:35

ติดตามผลงานการสอนของ ผ.ศ. กอบแก้ว และขั้นตอนแปลกๆ ที่หาดูได้ยากในประวัติศาสตร์ชาติไทยได้จาก

www.khaocookingschool.com

ขอบคุณค่ะ

แจ้งลบ

หมูน้อย

07 Jul 2553 17:29:13

หมูน้อยต้องขออภัยทุกท่านเป็นอย่างสูงค่ะ มีข้อมูลผิดพลาดในส่วนของผู้เขียน คุณกอบแก้ว เป็นผู้แต่งหนังสือ �ตำรากับข้าวทันสมัย� ซึ่งมีการพิมพ์ที่สำนักพิมพ์เดียวกันกับ �ตำรากับข้าวคาวหวานประจำวัน� ส่วนผู้เขียนจริงๆ คือ �หลานแม่ครัวหัวป่าก์� ซึ่งมีชื่อจริงคือ �หม่อมเจ้าหญิง จันทร์เจริญรัชนี� ค่ะ ความผิดครั้งนี้ใหญ่หลวงนัก หมูน้อยขออภัยทุกท่านเป็นอย่างสูงเลยค่ะ

แจ้งลบ

FoodieAdmin

05 Jul 2553 11:51:40

นามปากกา กอบแก้ว คือ ผศ. กอบแก้ว นาถพินิจ
เจ้าของ khao Cooking School ถือเป็น Royal Thai Cuisine

ขอขอบคุณข้อมูลดีๆ จาก อ.เจิมขวัญ บุนนาค

แจ้งลบ

FoodieAdmin

05 Jul 2553 11:41:17

อ้างอิงข้อมูลจาก อ.เจิมขวัญ บุนนาค

ตำรา แม่ครัวหัวป่าก์
ท่านผู้หญิง เปลี่ยน ภาสกรวงศ์
พิมพ์ครั้งที่๑
ร.ศ. ๑๒๗ - ๑๒๘
(พ.ศ. ๒๔๕๑ - ๒๔๕๒)

ถือเป็นตำรากับข้าวชุดแรกของไทย ที่มีการตีพิมพ์เป็นรูปเล่ม
ในการนำมาจัดพิมพ์ใหม่เมื่อ พ.ศ. ๒๕๔๕
นายอเนก นาวิกมูล ได้เขียนคำนำไว้ว่า
�........หนังสือแม่ครัวหัวป่าก์วิเศษ อย่างไร ตอบสั้นๆว่า แม่ครัวหัวป่าก์ดีตรงที่ท่านผู้หญิงเปลี่ยนเขียนเล่าเรื่องการทำอาหาร ไทย ผสมไปด้วยเกร็ดสนุกหลายเรื่อง ไม่ใช่เพียงแต่บอกสูตรเครื่องปรุงรกรุงรัง.........�

ส่วนหลานแม่ครัวหัวป่าก์ ก็คือ เรวดี บุนนาค ฐิตะโลหิต

แจ้งลบ

FoodieAdmin

07 Jul 2553 11:58:01

แต่หน้าปกหนังสือเล่มนี้ เขียนว่า หลานแม่ครัวหัวป่าก์ (จ.จ.ร.) คือ หลานอีกท่านหนึ่งค่ะ ที่ไม่ใช่ คุณ เรวดี บุนนาค ฐิตะโลหิต

ข้อมูลจาก อ.เจิมขวัญ บุนนาค

แจ้งลบ

Write Review

ยิ้ม ฮา กระพริบตา ตะลึง อ้าปากหวอ แลบลิ้น ร้องไห้ หน้าบึ้ง ขมวดคิ้ว โกรธ ยิ้มมีเลศนัย แหวะ ใส่แว่น ซีดเซียว เหงื่อตก เอ๋อจับ เอ๋อจับ Quuu สบายใจ แจ่ม !! ตายซาก โมโหสุดๆ หัวงู ฉลอง เย้ หลับกลบเกลื่อน ยกนิ้วให้ แย่มั่กๆ อันตราย ยิ้มกว้าง หัวเราะ กระพริบตา เท่ห์ ขอโทษ ท้อแท้ หลับ หงุดหงิด ตัวป่วน rrrrrrrrr โอ้ว เฮ้อ ร้องไห้ ดีใจ ฉุน งัวเงีย น่ารัก เริงร่า

Official Editor

Warm Welcome

Foodie

ผู้หลงรักการทำและชิมอาหาร

Partner

พันธมิตร และแบรนด์วัตถุดิบอาหาร

Professional service

หน่วยงานและองค์กร

Contact Us

Bangkok Thailand

+6681 559 9599

foodietaste88@gmail.com